Otomotiv sektörü gelecek 10 yılda çok etkili değişimler yaşayacak

KPMG Türkiye’nin hazırladığı ‘Sektörel Bakış 2020’ serisinin otomotiv sektörünü ele alan raporu yayımlandı. Otomotiv sektöründe 2019’un değerlendirildiği, 2020’ye ilişkin beklentilerin sıralandığı çalışma, sektörün içine girdiği ‘teknolojik yıkım’ sürecinin izini sürüyor. ‘Sektörel Bakış 2020-Otomotiv Raporu’na göre, otomobil dört tekerlekten oluşan 150 yıllık algısının ötesine geçip; ulaşım aracı olmaktan çıkıyor, teknolojik ve akıllı bir araca dönüşüyor. 2020’den 2030’a kadar geçecek 10 yıllık sürede, küresel sektör geçmiş 50 yıldan çok daha etkili değişimler yaşayacak.

Ölekli: “Dünyanın altıncı büyük ekonomisi”

Dünyanın altıncı büyük ekonomisi olan otomotiv sektörünün, 150 yıllık tarihinin ardından radikal bir değişimin kıyısına geldiğini söyleyen KPMG Türkiye Endüstriyel Üretim ve Otomotiv Sektör Lideri Hakan Ölekli, otomotiv üretiminin global ölçekte küçülmeye başladığına dikkat çekti. Ölekli, şöyle konuştu: “2017’de 8 yıllık kesintisiz büyüme ile ulaşılan 97.4 milyon adetlik üretim rekorunun ardından, 2018’de rakam 96 milyona geriledi. Avrupa’da Almanya büyüyor; ama Birleşik Krallık, Fransa, İtalya ve İspanya daralıyor. ABD’nin 20,8 milyon adetlik üretimi, küresel üretimin yüzde 21’ini oluşturuyor. Küresel üretimin yarıdan fazlasını üstlenen Asya-Okyanusya’da, üretim yüzde 2 daralarak 52,5 milyon adede geriledi. Bunun en önemli nedeni, üretimi yüzde 4 azalan en büyük küresel oyuncu Çin’in gerilemesi. Türkiye’nin dünya payı ise 2017’de yüzde 1,8 iken, 2018’de yüzde 1,6’ya geriledi. Avrupa içindeki payı da benzer şekilde daralarak yüzde 7,3 olarak gerçekleşti.”

“Yerli otomobil kendi ekonomisini yaratacak”
2019’a damga vuran gelişmeleri; yerli ve milli otomobilin sahneye çıkması, Brexit ile ilgili süreç belirsizliğinin başlaması ve Volkswagen’in Türkiye yatırımı olarak sıralayan Ölekli, “Hem yerli otomobil süreci, hem de Volkswagen’in yatırımı heyecan verici. Yerli otomobil kendi ekonomisini yaratacak. Volkswagen ise, 2020’de yatırımla ilgili kararını verecek. Bu yatırım yapılırsa, Türkiye’ye yapılan yan sanayi yatırımlarının da artması bekleniyor” diye konuştu.

Raporda öne çıkan başlıklar:
KPMG Türkiye’nin hazırladığı ‘Sektörel Bakış 2020-Otomotiv Raporu’nda sektörün dönüşümünü yansıtan başlıklar şu şekilde:

Yeni ve tarihi bir dönem başlıyor
♦ Rakamsal bazda yaşanan değişim, otomotivin bir dönüşüm dönemine girdiğini gösteriyor. Geçen yıl dönüşümle ilgili adımlar atıldı ve yatırımlar yapıldı. Otomobil, sadece bir ulaşım aracı ve basitleştirilmiş bir endüstriyel meta olmaktan çıkıyor; farklı teknolojilerle konsolide oluyor, teknolojik ve akıllı bir cihaza dönüşüyor. Teknoloji fuarlarında, teknoloji şirketlerinin ürettiği konsept otomobillerin konuşulması bunun bir kanıtı. Yeni ve tarihi bir döneme giriliyor. 2028-2030 yıllarına kadar sürmesi beklenen çok ciddi bir dönüşüm süreci söz konusu. Sektör; maliyeti ve rekabeti yüksek, tek doğrunun olmadığı, biraz da karanlık ve zorlu bir tünele giriyor. Küresel otomotiv sektörünün geleceğini; otonom sürüş, bağlanabilirlik, elektrifikasyon, mobilite ve araç paylaşımı gibi ‘mega trendler’ şekillendirecek.

Taksi ve akaryakıt gelirleri düşecek
♦ Otomotiv sektöründeki gelişmeler gelecek 10 yılda bundan önceki 50 yıldakinden çok daha etkili olacak. 2015 yılında 5,5 trilyon dolarlık otomotiv sektörü gelirleri içinde 0,1 trilyon dolar olan yeni iş alanlarının payının; 2030’da 7,7 trilyon dolarlık gelirler içinde 4,3 trilyon dolara çıkacağı öngörülüyor. Taksiler, sürücülü araçlar ve akaryakıt satışları gibi geleneksel iş alanlarındaki gelirlerin yüzde 38 düşeceği tahmin ediliyor.
♦ Büyük dönüşüm, elektrikli araçları işaret ediyor ve geçiş sürecinde hibrit araçlar öncü görev üstleniyor. Ancak, hibritle ilgili tanımın netleşmesi gerekiyor.
♦ Dizel araç satışları 2017 ve sonrasında hızla geriliyor. JATO verilerine göre, Avrupa’da 2019 yılında 2018 yılına göre 1 milyon adet daha az dizel araç satıldı.
♦ Tahminlere göre, AB ülkelerinde 2019’da 319 bin olan elektrikli araç satışı 2020’de 540 bine yükselecek.
♦ Halen Avrupa’da satılan elektrikli ve hibrit araç model sayısı 100 civarında. Bu sayı 2020’de 175’e, 2025’de ise 330 farklı modelin üzerine çıkacak.

Türkiye’de sektör toparlanma yılında
♦ Türkiye ekonomisinin lokomotif sektörü olan otomotiv, 2019 yılında en kötüden en iyiye geniş bir çalkantının içinde kaldı. 2017’deki 1 milyon adetlik iç satışlar, 2018 yılında yüzde 35’lik küçülmenin ardından; 2019’da her türlü desteğe rağmen yüzde 23 oranıyla bir kez daha küçüldü. İki yıl önce 1 milyon adete yaklaşan iç pazar, iki yıl gibi kısa bir sürede 500 bin adetin altına indi.
♦ 2019’da Türkiye’de satılan binek otomobil, hafif ticari araç, ağır ticari araç sayısı OSD verilerine göre 492 bin adet olarak gerçekleşti. Bu rakamın 479 bin 60 adedini otomobil ve hafif ticari araç satışları oluşturdu.
♦ 2019’a damgasını vuran gelişme, yılın ilk 9 ayı ile son 3 ayı arasındaki büyük dalgalanma oldu. 2019’un ilk 9 ayına bakarak yıl sonu için düşük tahminler yapan otomotiv sektörü, son 3 ayda talebe yetişemedi. Söz konusu büyüme trendinin 2020’de devam etmesi öngörülüyor.
♦ OSD verilerine göre, 2019 yılında Türkiye otomotiv üretimi 1 milyon 485 bin adede geriledi. Kurulu kapasitesi her yıl artarak 2 milyon adetlere çıkan Türkiye otomotiv sanayii, 2018’e göre yüzde 9 daraldı.
♦ 2019’da üretilen araçların 983 bin adedi otomobil olurken, 479 bin adedi de ticari araçlardan oluştu. 2018’de bu sayılar 1 milyon 27 bin adet otomobil ve 524 bin ticari araç şeklindeydi.
♦ 2019 yılında Türkiye otomotiv ihracatı adet bazında yüzde 5 gerileyerek otomotiv ihracatı 31,2 milyar dolar oldu. Söz konusu dönemde, 1 milyon 256 bin aracın ihracatı gerçekleştirildi.

Üretimde istihdam korunuyor
♦ Ana ve yan sanayii ile etkiledikleri dikkate alındığında, sektör 500 bin kişiye istihdam sağlıyor. İç pazardaki gidişat nedeniyle 2019’da özellikle bayilikler bazında istihdam kayıpları yaşandı. OYDER verilerine göre, 300 civarında otomotiv satış noktası kapandı. Ana ve yan sanayii bazında istihdam kaybı dikkat çekici olmadı. Vardiya azaltan şirketler, geçici işçileri işe almayarak asıl kadrolarını korudular.

2020 beklentileri
♦ OSD’ye göre, 2020 yılı pazar tahminleri 580 bin adet. Bu rakam, 2019 yılına göre yüzde 18’lük artışa işaret ediyor.
♦ OSD, 2020 yılı Türkiye otomotiv üremi için yapılan tahminleri de 1 milyon 475 bin seviyelerinde açıkladı.
♦ OSD öngörülerine göre ihracat için hedef rakam da 1 milyon 256 bin.
♦ Dünyada 2020 yılında otomotiv sektöründeki büyüme duracak. Hatta, Çin ve ABD gibi çok büyük pazarlarda hafif küçülmeler bekleniyor. ABD ile Çin arasındaki ticaret savaşlarının seyri bu gidişatı etkileyecek.