Kompresörlerin yaşam döngüsü maliyetini düşürecek öneriler

Onur ÇELİK
Atlas Copco Kompresör Tekniği Endüstriyel Hava Ürün ve Pazarlama Müdürü

Hava kompresörüne yatırım yaparken dikkate alınması gereken bir dizi faktör bulunuyor. Yatırım harcamaları (CAPEX) herhangi bir işletme için son derece önemli bir konu olmakla beraber, ilk satın alma fiyatı bu kalemin sadece görünen kısmını oluşturuyor.
‘Buzdağının görünmeyen yüzü’ olarak tanımlayabileceğimiz basınçlı hava üretmenin maliyeti en büyük paya sahip. ‘Toplam sahip olma maliyeti’ olarak da adlandırılan ‘yaşam döngüsü maliyeti’ (LCC’ler); ekipmanı toplam ömrü boyunca satın almak, bakımını yapmak ve çalıştırmak için işletmelerin yaptığı ödemeleri içeriyor. Ekipmanın ilk maliyeti, basınçlı havayla ilgili yaşam döngüsü maliyetlerinin yalnızca küçük bir kısmını oluşturuyor. Makinenin toplam ömrü içinde en büyük paya sahip olan operasyonel harcama (OPEX); servis, parça ve yedek parçalar gibi bakım maliyetlerini ve güç tüketimi maliyetini içeriyor. Ancak LCC analizi; üretkenlik, güvenilirlik ve güvenlik konuları karşılandıktan sonra gerçekleştirilmelidir.

Hava ücretsiz; ancak basınçlı hava değil!
Sürdürülebilirlik ve kârlılık elde etmek için maliyetin görünmeyen yüzüne bakmak önemli. Tüm maliyet faktörlerini dikkate almak, işletmeleri aşırı derecede yüksek yaşam döngüsü maliyetlerinden kaynaklanabilecek ve kârları tüketecek devasa bir felaketten koruyacaktır. İşletmede harcanan enerjiyi optimize etmek ve ölçüm, maliyeti düşürme noktasında son derece önemlidir. Enerji maliyetleri, kompresörlerin toplam yaşam döngüsü maliyetinin yaklaşık yüzde 76’sını oluşturan en yüksek giderdir ve yatırım-bakım maliyetleri sırasıyla yüzde 14 ve yüzde 10’dur. Bu nedenle, “hava ücretsizdir” denir; ancak basınçlı hava değil!

Farklı enerji maliyeti türleri bulunuyor
Yalnızca kârı ve tesis verimliliğini değil, aynı zamanda nihai ürünün kalitesini de etkileyen farklı enerji maliyeti türleri bulunuyor ve doğru önceliklendirme ile işletmeler daha fazla kazanabilir. Kompresörlerde; gerekli akışla belirli basınçta basınçlı hava üretmek için tüketilen güç olan yükte çalışma gücü, dâhili işlem için herhangi bir yararlı basınçlı hava üretmeden boşta çalışırken sarf ettiği boşta çalışma gücü, makinenin boşta çalışma koşullarına her girmesi gerektiğinde, düşen basıncın ve değerli basınçlı havanın atmosfere verilmesine neden olan blow off kayıpları, basınç düşüşü ve hava kaçakları optimize edilerek maliyet düşürülebilir.

Her sektör, gereksiz maliyetleri ölçmeyi ve azaltmayı amaçlıyor
Her sektör, en iyi uygulamaları ve en son teknolojileri benimseyerek gereksiz maliyetleri ölçmeyi ve azaltmayı amaçlıyor. Basınçlı hava kaçaklarını ölçmek için başvurulabilecek en etkili uygulama yüksüz testtir. Bir tesisi optimum enerji seviyelerinde çalıştırmak için hava kaçağı yüzdesinin her zaman yüzde 5’ten az olmasını tavsiye ederiz. İşletmeler; herhangi bir ek yatırım gerektirmeyen bu basit yüksüz testi gerçekleştirerek ve hava kaçaklarına odaklanarak, basınçlı hava tesislerindeki potansiyel tasarruflar hakkında bilgi edinebilir ve kârlılığı önemli ölçüde artırabilir.