Doğru blower seçimi enerji tasarrufunda büyük bir rol oynuyor

Taner KASARCI
Atlas Copco Kompresör Tekniği Düşük Basınç İş Geliştirme Müdürü

Başta atık su arıtma tesisleri olmak üzere yiyecek-içecek ve çimento fabrikaları gibi düşük basınçlı teknolojilerin kullanıldığı işletme ve endüstrilerde havalandırma prosesinin en önemli parçası olan blowerın seçimi enerji tasarrufunda büyük bir rol oynuyor. Arıtma tesislerindeki enerji tüketiminin yüzde 75-80’inin kaynağı blower olduğu için bu konudaki seçim işletmelerin enerji harcamaları açısından büyük bir önem taşıyor.
Verimli bir sistem, daha düşük enerji tüketimi ve daha az arıza demek. Sürekli birbiri ile haberleşmekte olan sistemlerin bulunduğu arıtma tesislerinde, sistem otomasyonu oldukça zor bir proses. Atık su arıtma havalandırma havuzu proseslerinde, verimli arıtmayı sağlayabilmek için sistemin farklı zamanlardaki farklı oksijen ihtiyaçlarına cevap vermek gerekiyor. Blower sistemlerinin, oksijen metre, PLC ve Scada sistemi gibi diğer faktörler ile birlikte uyum içerisinde çalışması sistem verimini artırır. Hız kontrollü, bir başka deyişle VSD’li blowerların kullanılması, sistemin ihtiyacına göre blower hızının düşürülmesi ya da artırılmasına olanak sağlayarak, enerji tasarrufuna da katkıda bulunuyor.

Blower satın alırken nelere dikkat edilmeli?
Satın almadan önce browerda doğru teknolojinin seçimi için kurulum ve uygulamanın kapsamlı bir analizinin yapılması gerekiyor. Örneğin, küçük kapasiteli blowerlar seçilirken, daha az yer kaplayan ve daha az gürültü çıkarak bir blower seçmek öncelikli olabilirken; yıllık çalışma süresi daha uzun ve yüksek kapasiteli blowerlar seçilirken, enerji verimliliği önceliklendirilerek ilk yatırım maliyeti ikinci planda değerlendirilmelidir.
Sanayi ve işletmeler, blowerların ilk yatırım maliyetlerini satın almanın tek kriteri olarak görmek yerine ihtiyaçlarına göre seçimi ve toplam sahip olma maliyetini göz önüne almalı. Blower alırken göz önünde bulundurulması gereken tüm faktörleri ise; debi ve basınç, uygulama koşulları, ilk sermaye maliyeti, çalışma gürültüsü seviyeleri, servis ve kullanım ömrü boyunca sunulan destek, güvenilirlik, verimlilik, bakım gereksinimleri, alan sınırlamaları, kurulum gereksinimleri ve maliyeti olarak sıralayabiliriz.

Blower özelliklerini karşılaştırın
Piyasada çok sayıda düşük basınçlı teknoloji sunuluyor. Bu nedenle uygulamada hangisinin ideal olduğunu bulmak kolay değil. Her uygulamanın kendine özgü özellikleri ve gereksinimleri olduğu göz önüne alındığında, işletmelerin ihtiyaçlarına en uygun düşük basınçlı blower tipini belirlemesi gerekiyor. Bir teknolojinin bir başka teknolojiye göre üstün olup olmadığının tespit edilmesi için kullanılabilecek karşılaştırmayı da şöyle sıralayabiliriz: Loblu blower, ilk sermaye maliyetinin düşük olduğu geleneksel ve güvenilir bir teknolojidir. Buna karşılık vidalı blowerlar ise, daha fazla yatırım getirisi sağlamak üzere daha fazla güvenilirlik, yüksek geri dönüş ve üstün enerji verimliliği sunar. Çok kademeli tip blowerlar, uzman uygulamalar bakımından en iyisidir ve endüstri standartlarında bir performans sunar. Bununla birlikte, turbo veya turbo çok kademeli tip blowerlar, düşük kullanım maliyeti ve üst düzey enerji verimliliği sağlayan çeşitli hava taleplerine yönelik pazardaki en üst düzey performansa sahip güvenilir bir birleşik teknoloji konfigürasyonudur. Bir blowerın kullanım ömrü maliyetinin yüzde 80’inden fazlası tükettiği enerjiden kaynaklanır. Ayrıca basınçlı hava üretimi, bir tesisin toplam elektrik faturasının yüzde 40’ından fazlasını oluşturabilir. VSD (değişken hız tahriki) teknolojisi, gelecek nesiller için çevrenin korunmasına yardımcı olurken; aynı zamanda önemli miktarda enerji tasarrufu da sağlar.